Alweer zo’n interessante bijeenkomst van Café Doodgewoon West-Brabant, waarop de van oorsprong Turkse Mehmet Uygun ons op persoonlijke en humoristische wijze meenam naar de wereld van de allochtone palliatieve en terminale patiënten..
Hij vertelde ons wat eigenlijk een allochtoon is (het hele Koninklijke gezin bijvoorbeeld) en hoeveel allochtonen er in Nederland wonen .
Hij deelde met ons zijn persoonlijke ervaringen die hebben geleid tot de oprichting van SGAN (Stichting Gezondheid Allochtonen Nederland. ) Dit is een patiëntenorganisatie, die opkomt voor de belangen van de allochtone patiënten en zijn of haar naasten. De stichting speelt een actieve rol bij de begeleiding, advisering, doorverwijzing en verbetering van de leefwereld en contacten van allochtone patiënten in Nederland.
In zijn betoog kwamen verschillende knelpunten in ziektebenadering aan de orde . Verschillen in religie, culturele waarden en normen. Naast een taalprobleem kan het in een aantal culturen een dilemma zijn om over de (terminale) ziekte, prognose en het ziekteverloop te praten. Lang niet iedereen wil openlijk en rechtstreeks over de ziekte en de naderende dood spreken. In het land van herkomst is het vaak juist belangrijk om de zieke bij het alledaagse leven te betrekken en hoop te geven.
Een paar opmerkelijke zinnen uit zijn verhaal:
“De huidige 2e generatie allochtonen vond en vind het moeilijk om mee te ontwikkelen in de Nederlandse samenleving, maar is ook niet mee ontwikkeld in de ontwikkelingen in het land van oorsprong van hun ouders. Ze lopen dus soms echt achter.”
“Vanuit religie is ziekte en pijn doorstaan iets wat erbij hoort.”
‘Bonuspunten’ (woord van Mehmet) om een goede plek in het hiernamaals te krijgen.”
De consequentie van deze gedachtegang is dan ook dat sedatie en euthanasie bijna niet bespreekbaar zijn.
Tips die Mehmet ons meegaf:
Het Nederlandse slechtnieuwsgesprek is veel te direct. Neem een omweg.
Laat kinderen niet tolken. Zij kunnen m.n. sommige onderwerpen niet met ouders bespreken.
Vermijd moeilijke woorden want vaak is men analfabeet of laag opgeleid. Bijv. terminaal = laatste fase.
Communiceer via een vertrouwenspersoon.
Vraag bij onderzoeken aan patiënt wie aanwezig mag zijn. Vaak moet ook partner weg.
Kijk eens naar de video: “ik heb een dokter in Marokko”.
Als een hele groep de patiënt wil bezoeken, kies dan een aanspreekpersoon.
Gebruik het kaartje met de 3 belangrijkste vragen die een patiënt kan stellen aan de behandelaar. Deze kaartjes zijn er in meerdere talen. (SGAN)
Meer tips uiteraard ook in de powerpoint die Mehmet ons toonde. Deze is te downloaden op de website www.doodgewoonwestbrabant.nl.
Tenslotte:
Zorgverleners dienen te beschikken over empathie, moeten écht aandacht geven en proactief handelen; bijvoorbeeld door actief de zorgbehoefte te achterhalen, te reageren op signalen en zelf met suggesties te komen. En het is belangrijk om goed te blijven communiceren, creatief naar oplossingen te zoeken. Hiermee wordt voorkomen dat de kloof tussen twee werelden niet groter wordt, maar juist kleiner.
Tekst: Aad Joosten
